శ్లోకం 1
Sanskrit: कराग्रे वसते लक्ष्मीः करमध्ये सरस्वती । करमूले स्थिता गौरी प्रभातें करदर्शनम् ॥
Telugu: కరాగ్రే వసతే లక్ష్మీః కరమధ్యే సరస్వతీ । కరమూలే స్థితా గౌరీ ప్రభాతే కరదర్శనమ్ ॥
English: karāgre vasate lakṣmīḥ karamadhye sarasvatī | karamūle sthitā gaūrī prabhāte karadarśanam ||
Telugu translation: చేతి బొటన వేలున లక్ష్మి, మధ్యన సరస్వతి, మూలమున గౌరి స్థితులై యుండును. ప్రభాతమున చేతులను చూడవలెను.
English translation: Lakshmi resides in the tip of the hand, Saraswati in the middle, and Gauri at the base. One should look at their hands in the morning.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం ప్రాతఃకాలంలో చేతులను చూసుకోవడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తుంది. మన చేతులు మనకు జీవనాధారం. వాటి ద్వారానే మనం పని చేస్తాము, తింటాము, ఇతరులకు సహాయం చేస్తాము. అందుకే, ప్రతిరోజూ ఉదయం నిద్రలేవగానే మన చేతులను చూసుకుని, వాటికి కృతజ్ఞతలు చెప్పుకోవాలి. ఈ శ్లోకం ప్రకారం, మన చేతులలో లక్ష్మీదేవి, సరస్వతీ దేవి, పార్వతీ దేవిలు నివసిస్తారు.
కరాగ్రే వసతే లక్ష్మీః: చేతి బొటనవేలు చివర లక్ష్మీదేవి ఉంటుంది. లక్ష్మీదేవి ఐశ్వర్యానికి, సంపదకు అధిష్టాత్రి. ప్రతిరోజూ ఉదయం మన చేతి బొటనవేలును చూసుకోవడం వల్ల, మనం లక్ష్మీదేవి అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
కరమధ్యే సరస్వతీ: చేతి మధ్యలో సరస్వతీ దేవి ఉంటుంది. సరస్వతీ దేవి విద్యకు, జ్ఞానానికి అధిష్టాత్రి. ప్రతిరోజూ ఉదయం మన చేతి మధ్య భాగాన్ని చూసుకోవడం వల్ల, మనం సరస్వతీ దేవి అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
కరమూలే స్థితా గౌరీ: చేతి మూలంలో పార్వతీ దేవి ఉంటుంది. పార్వతీ దేవి శక్తికి, బలానికి అధిష్టాత్రి. ప్రతిరోజూ ఉదయం మన చేతి మూలాన్ని చూసుకోవడం వల్ల, మనం పార్వతీ దేవి అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
ప్రభాతే కరదర్శనమ్: ప్రతిరోజూ ఉదయం నిద్రలేవగానే మన చేతులను చూసుకోవాలి. దీని వల్ల మనం లక్ష్మీదేవి, సరస్వతీ దేవి, పార్వతీ దేవిల అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
ఈ శ్లోకం చదివి, ప్రతిరోజూ ఉదయం మన చేతులను చూసుకోవడం వల్ల, మనం ఐశ్వర్యవంతులమవుతాము, విద్యావంతులమవుతాము, బలవంతులమవుతాము.
శ్లోకం 2
Sanskrit: समुद्रवासने देवी पर्वतस्तनमण्डले । विष्णुपत्नी नमोस्तुभ्यं पादस्पर्शं क्षमस्वमे ॥
Telugu: సముద్ర వసనే దేవీ పర్వత స్తన మండలే । విష్ణుపత్ని నమస్తుభ్యం, పాదస్పర్శం క్షమస్వమే ॥
English: samudra-vāsane devī parvata-stanamandale | viṣṇupatnī namostubhyaṃ pādasparśaṃ kṣamasvame ||
Telugu translation: సముద్రమును వస్త్రముగా ధరించిన దేవి, పర్వత శిఖరములను స్తనములుగా కలిగినది. విష్ణువు భార్య అయిన నీకు నమస్కారములు. నా పాద స్పర్శమును క్షమించు.
English translation: The goddess who wears the ocean as a garment and has mountain peaks as her breasts. Salutations to you, wife of Vishnu. Forgive my foot touch.
వ్యాఖ్యానం:
ఇది భూమాతను స్తుతించే ఒక శ్లోకం. నిద్రలేచి భూమి మీద అడుగు పెట్టే ముందు ఈ శ్లోకం చదివి, భూమిని తాకి నమస్కరించాలని శాస్త్రం చెబుతోంది.
సముద్ర వసనే దేవీ: సముద్రం భూమాతకు వస్త్రంలా ఉంటుంది. అంటే, భూమిని సముద్రం చుట్టుముట్టి ఉంటుంది.
పర్వత స్తన మండలే: పర్వతాలు భూమాతకు స్తనాల వంటివి. అంటే, పర్వతాలు భూమి నుండి పైకి లేచి, ఆమెకు ఆకారాన్నిస్తాయి.
విష్ణుపత్ని: భూమాత విష్ణువు భార్య. విష్ణువు ఈ భూమిని పాలిస్తాడు, కాపాడుతాడు.
నమస్తుభ్యం: నీకు నమస్కారం.
పాదస్పర్శం క్షమస్వమే: నా పాద స్పర్శను క్షమించు. మనం ప్రతిరోజూ భూమి మీద నడుస్తుంటాం, ఆమెను తొక్కుతుంటాం. దానికి క్షమాపణ చెబుతూ, ఆమెకు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతున్నాం.
ఈ శ్లోకం చదివి, భూమికి నమస్కరించడం వల్ల, మనం భూమాత అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు. ఆమె మనల్ని ఆశీర్వదించి, మనకు ఆరోగ్యం, ఐశ్వర్యం, సుఖశాంతులను ప్రసాదిస్తుంది.
శ్లోకం 3
Sanskrit: ब्रह्मस्वरूपमुदये मध्याह्ने तु महेश्वरम् । साधं ध्यायेत्सदा विष्णुं त्रिమూर्तिं च दिवाकरम् ॥
Telugu: బ్రహ్మస్వరూప ముదయే మధ్యాహ్నేతు మహేశ్వరమ్ । సాహం ధ్యాయేత్సదా విష్ణుం త్రిమూర్తిం చ దివాకరమ్ ॥
English: brahmasvarūpamudaye madhyāhne tu mahēśvaram | sādhaṃ dhyāyetsadā viṣṇuṃ trimūrtiṃ ca divākaram ||
Telugu translation: ఉదయ సమయంలో బ్రహ్మ స్వరూపమును, మధ్యాహ్నమున మహేశ్వరుని, సాయంకాలమున విష్ణువును, ఈ ముగ్గురు దేవతలను ఎల్లప్పుడూ ధ్యానించాలి.
English translation: Meditate on Brahma in the morning, Maheshwara at noon, and Vishnu in the evening; always meditate on these three deities.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం సూర్యుడిని త్రిమూర్తుల రూపంలో ధ్యానించమని చెబుతోంది.
బ్రహ్మస్వరూప ముదయే: ఉదయ సమయంలో సూర్యుడు బ్రహ్మ స్వరూపుడు. సృష్టికి మూలమైన బ్రహ్మలాగే, ఉదయించే సూర్యుడు కూడా కొత్త రోజును, కొత్త ఆశలను సృష్టిస్తాడు.
మధ్యాహ్నేతు మహేశ్వరమ్: మధ్యాహ్న సమయంలో సూర్యుడు శివుడి స్వరూపం. శివుడు సంహారకుడు అయినట్లే, మధ్యాహ్న సూర్యుడు కూడా తన తీక్షణమైన కిరణాలతో ప్రాణులను దహిస్తాడు.
సాయం ధ్యాయేత్సదా విష్ణుం: సాయంకాల సమయంలో సూర్యుడు విష్ణువు స్వరూపం. విష్ణువు పాలకుడు అయినట్లే, సాయంకాల సూర్యుడు కూడా రోజును ముగించి, ప్రశాంతతను కలిగిస్తాడు.
త్రిమూర్తిం చ దివాకరమ్: ఈ విధంగా సూర్యుడిని త్రిమూర్తుల రూపంలో ధ్యానించడం వల్ల, మనం త్రిమూర్తుల అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
ఈ శ్లోకం సూర్యుడిని ఒక దేవుడిగా మాత్రమే కాకుండా, త్రిమూర్తుల సమష్టి స్వరూపంగా కూడా చూడమని మనకు బోధిస్తుంది.
శ్లోకం 4
Sanskrit: गंगे च यमुने चैव गोदावरी सरस्वती । नर्मदे सिन्धुकावेरी जलेऽस्मिन् सन्निधिं कुरु ॥
Telugu: గంగే చ యమునే చైవ గోదావరీ సరస్వతీ నర్మదే సింధు కావేరీ జలేస్మిన్ సన్నిధిం కురు ॥
English: gange ca yamune caiva godāvarī sarasvatī | narmade sindhukāverī jale'smin sannidhiṃ kuru ||
Telugu translation: గంగా, యమున, గోదావరి, సరస్వతి, నర్మద, సింధు, కావేరి నదుల జలములో మీరు ఉండండి.
English translation: May you reside in the waters of the Ganga, Yamuna, Godavari, Saraswati, Narmada, Sindhu, and Kaveri rivers.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం భారతదేశంలోని ఏడు పవిత్ర నదులను స్తుతించేది. ఈ నదులు భారతీయుల జీవితంలో చాలా ముఖ్యమైనవి. ఇవి మనకు త్రాగడానికి నీటిని ఇస్తాయి, పంటలను పండిస్తాయి, మరియు మన ఆచార వ్యవహారాలలో కూడా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి. ఈ నదులను దేవతలుగా భావించి, వాటిని పూజిస్తాము.
గంగే చ యమునే చైవ గోదావరీ సరస్వతీ: గంగా, యమున, గోదావరి, సరస్వతి నదులు భారతదేశంలోని అతి పవిత్ర నదులు. ఈ నదులలో స్నానం చేయడం వల్ల, మన పాపాలు తొలగిపోతాయి అని నమ్ముతారు.
నర్మదే సింధు కావేరీ: నర్మద, సింధు, కావేరీ నదులు కూడా చాలా పవిత్రమైనవి. ఈ నదుల నీటిని త్రాగడం వల్ల, మనకు ఆరోగ్యం లభిస్తుంది అని నమ్ముతారు.
జలేస్మిన్ సన్నిధిం కురు: ఈ నదులన్నిటిలో దేవతలు నివసిస్తారని, వారు మనల్ని రక్షిస్తారని నమ్ముతారు.
ఈ శ్లోకం చదివి, ఈ నదులను పూజించడం వల్ల, మనం దేవతల అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
శ్లోకం 5
Sanskrit: त्वमेव माता च पिता त्वमेव त्वमेव बन्धुश्च सखा त्वमेव । त्वमेव विद्या द्रविणं त्वमेव त्वमेव सर्वं मम देवदेव ॥
Telugu: త్వమేవ మాతా చ పితా త్వమేవ, త్వమేవ బంధుశ్చ సఖా త్వమేవ । త్వమేవ విద్యా ద్రవిణం త్వమేవ, త్వమేవ సర్వం మమ దేవదేవ ॥
English: tvameva mātā ca pitā tvameva tvameva bandhuśca sakhā tvameva | tvameva vidyā draviṇaṃ tvameva tvameva sarvaṃ mama devadeva ||
Telugu translation: నువ్వే నా తల్లి, నువ్వే నా తండ్రి, నువ్వే నా బంధువు, నువ్వే నా స్నేహితుడు, నువ్వే నా విద్య, నువ్వే నా ధనం, నువ్వే నాకు ప్రతిదీ, దేవాధిదేవ.
English translation: You are my mother, you are my father, you are my relative, you are my friend, you are my knowledge, you are my wealth, you are everything to me, God of gods.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం దేవుని యొక్క సర్వవ్యాప్తతను తెలియజేస్తుంది. దేవుడు మనకు తల్లి, తండ్రి, బంధువు, స్నేహితుడు, విద్య, ధనం, మరియు ప్రతిదీ. అతడే మనకు అన్నిటికీ మూలం.
త్వమేవ మాతా చ పితా: దేవుడు మనకు తల్లిలా ప్రేమను, తండ్రిలా శిక్షణను ఇస్తాడు.
త్వమేవ బంధుశ్చ సఖా: దేవుడు మనకు బంధువులా ఆపదలో ఆదుకుంటాడు, స్నేహితుడిలా సంతోషంలో పాలుపంచుకుంటాడు.
త్వమేవ విద్యా ద్రవిణం: దేవుడు మనకు విద్యను, ధనాన్ని ఇస్తాడు.
త్వమేవ సర్వం మమ దేవదేవ: దేవుడు మనకు అన్నిటికీ మూలం. అతడే మనకు ప్రతిదీ.
ఈ శ్లోకం చదివి, దేవుని యొక్క సర్వవ్యాప్తతను గుర్తించడం వల్ల, మనం అతనితో ఐక్యమవ్వగలం.
శ్లోకం 6
Sanskrit: श्रीकरं च पवित्रं च शोकनिवारणम् । लोके वशीकरणं पुंसाम् भस्मं त्रैलोक्यपावनम् ॥
Telugu: శ్రీకరం చ పవిత్రం చ శోక నివారణమ్ । లోకే వశీకరం పుంసాం భస్మం త్రై
లోక్య పావనమ్ ॥
English: śrīkaraṃ ca pavitraṃ ca śokanivāraṇam | loke vaśīkaraṇaṃ puṃsāṃ bhasmaṃ trailokyapāvanam ||
Telugu translation: శుభప్రదం, పవిత్రమైనది, దుఃఖాన్ని తొలగించేది, ప్రజలను వశపరచుకునేది, త్రిలోకాలను శుద్ధి చేసేది అయిన భస్మం.
English translation: The sacred ash is auspicious, purifying, removes sorrow, subjugates people, and purifies the three worlds.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం విభూతి లేదా భస్మాన్ని ధరించడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తుంది. భస్మం శివునికి చాలా ఇష్టమైనది. శివుడు భస్మంతో తన శరీరాన్ని అలంకరించుకుంటాడు. భస్మం ధరించడం వల్ల, మనం శివుని అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
శ్రీకరం చ పవిత్రం చ: భస్మం శుభప్రదం మరియు పవిత్రమైనది. ఇది మనకు మంచిని చేకూర్చుతుంది మరియు మనల్ని పవిత్రులుగా చేస్తుంది.
శోక నివారణమ్: భస్మం దుఃఖాన్ని తొలగిస్తుంది. మనం ఏదైనా బాధలో ఉన్నప్పుడు, భస్మం ధరించడం వల్ల, మనకు మనశ్శాంతి లభిస్తుంది.
లోకే వశీకరం పుంసాం: భస్మం ధరించడం వల్ల, మనం ఇతరులను ఆకర్షించగలం. మనం ఏదైనా పని చేయాలనుకున్నప్పుడు, భస్మం ధరించడం వల్ల, ఆ పని విజయవంతమవుతుంది.
భస్మం త్రైలోక్య పావనమ్: భస్మం త్రిలోకాలను శుద్ధి చేస్తుంది. ఇది మన చుట్టూ ఉన్న ప్రతికూల శక్తులను నాశనం చేస్తుంది.
ఈ శ్లోకం చదివి, భస్మం ధరించడం వల్ల, మనం శివుని అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
శ్లోకం 7
Sanskrit: ब्रह्मापणं ब्रह्म हविर्ब्रह्माग्नौ ब्रह्मणा हुतम् । ब्रह्मैव तेन गन्तव्यं ब्रह्मकर्मसमाधिनाम् ॥
Telugu: బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మ హవిః బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణాహుతమ్ । బ్రహ్మైవ తేన గంతవ్యం బ్రహ్మ కర్మ సమాధినః ॥
English: brahmārpaṇaṃ brahma haviḥ brahmāgnāu brahmaṇāhutam | brahma eva tena gantavyaṃ brahma-karma-samādhinām ||
Telugu translation: బ్రహ్మకు అర్పించేది బ్రహ్మ హవిస్సు, బ్రహ్మ అగ్నిలో బ్రహ్మచే అర్పించబడినది. బ్రహ్మ కర్మ యోగం చేసేవారు బ్రహ్మను చేరాలి.
English translation: The offering to Brahma is Brahma itself, offered into the fire of Brahma by Brahma. Those who practice Brahma Karma Yoga should attain Brahma.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం బ్రహ్మ యొక్క సర్వవ్యాప్తతను తెలియజేస్తుంది. బ్రహ్మ అన్నిటికీ మూలం. అతడే సృష్టికర్త, పాలకుడు, మరియు సంహారకుడు. అతడే అర్పణ, అర్పించేవాడు, మరియు అర్పించబడేది.
బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మ హవిః: బ్రహ్మకు అర్పించేది కూడా బ్రహ్మే. అంటే, మనం ఏమి అర్పించినా, అది బ్రహ్మకే అర్పించినట్లే.
బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణాహుతమ్: బ్రహ్మ అగ్నిలో బ్రహ్మచే అర్పించబడినది. అంటే, అర్పణ చేసేవాడు కూడా బ్రహ్మే, అర్పణ స్వీకరించేవాడు కూడా బ్రహ్మే.
బ్రహ్మైవ తేన గంతవ్యం బ్రహ్మ కర్మ సమాధినః: బ్రహ్మ కర్మ యోగం చేసేవారు బ్రహ్మను చేరాలి. అంటే, మనం నిష్కామ కర్మలు చేయడం ద్వారా, మనం బ్రహ్మను చేరుకోవచ్చు.
ఈ శ్లోకం చదివి, బ్రహ్మ యొక్క సర్వవ్యాప్తతను గుర్తించడం వల్ల, మనం అతనితో ఐక్యమవ్వగలం.
శ్లోకం 8
Sanskrit: अहं वैश्वानरो भूत्वा प्राणिनां देहमश्ृतः । प्राणायामसमायुक्तः पचाम्यन्नं चतुर्विधम् ॥
Telugu: అహం-వైశ్వానరో భూత్వా ప్రాణినాం దేహమాశ్రితః । ప్రాణాపాన సమాయుక్తః పచామ్యన్నం చతుర్విధమ్ ॥
English: aham vaiśvānaro bhūtva prāṇināṃ dehamaśritaḥ | prāṇāyāmasamāyuktaḥ pacāmyannaṃ caturvidham ||
Telugu translation: నేను వైశ్వానర అగ్ని అయి జీవుల శరీరములో ప్రవేశించి, ప్రాణాయామంతో కూడినవాడిని అయి నాలుగు రకాల ఆహారాన్ని జీర్ణం చేస్తాను.
English translation: Becoming the Vaiśvānara fire, I enter the bodies of beings. United with Prāṇāyāma, I digest the four types of food.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం జీర్ణక్రియలో అగ్ని యొక్క పాత్రను తెలియజేస్తుంది. మనం తినే ఆహారాన్ని జీర్ణం చేయడానికి అగ్ని సహాయపడుతుంది. అగ్ని లేకుండా, మనం ఆహారాన్ని జీర్ణం చేసుకోలేము.
అహం-వైశ్వానరో భూత్వా: నేను వైశ్వానర అగ్నిని. వైశ్వానర అగ్ని అంటే జీవుల శరీరంలో ఉండే అగ్ని.
ప్రాణినాం దేహమాశ్రితః: నేను జీవుల శరీరంలో ఉంటాను.
ప్రాణాపాన సమాయుక్తః: నేను ప్రాణాయామంతో కూడి ఉంటాను. ప్రాణాయామం అంటే శ్వాసను నియంత్రించడం.
పచామ్యన్నం చతుర్విధమ్: నేను నాలుగు రకాల ఆహారాన్ని జీర్ణం చేస్తాను. నాలుగు రకాల ఆహారం అంటే భక్ష్యం, భోజ్యం, లేహ్యం, మరియు చోష్యం.
ఈ శ్లోకం చదివి, జీర్ణక్రియలో అగ్ని యొక్క పాత్రను గుర్తించడం వల్ల, మనం ఆరోగ్యంగా ఉండగలం.
శ్లోకం 9
Sanskrit: अन्नपूर्णे सदापूर्णे शंकरप्राणवल्लभे । ज्ञानवैराग्यसिद्ध्यर्थं भिक्षां देहि च पार्वती ॥
Telugu: అన్నపూర్ణే సదా పూర్ణే శంకరప్రాణవల్లభే । జ్ఞానవైరాగ్య సిద్ధ్యర్థం భిక్షాం దేహి చ పార్వతి ॥
English: anna pūrṇe sadā pūrṇe śaṃkaraprāṇavallabhe | jñāna-vairāgyasiddhyarthaṃ bhiṣāṃ dehi ca pārvatī ||
Telugu translation: ఎల్లప్పుడూ పూర్తిగా ఉన్న అన్నపూర్ణమ్మ, శంకరుని ప్రాణప్రియ, జ్ఞాన, వైరాగ్య సిద్ధి కోసం భిక్షను ఇవ్వండి పార్వతి.
English translation: O Annapurna, always full, beloved of Shankara's life, please grant alms for the attainment of knowledge and dispassion, Parvati.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం అన్నపూర్ణమ్మను స్తుతించేది. అన్నపూర్ణమ్మ ఆహారానికి అధిష్టాత్రి. ఆమె శివుని భార్య. ఆమె ఎల్లప్పుడూ ఆహారంతో పూర్తిగా ఉంటుంది. ఆమె భక్తులకు ఆహారాన్ని ఇస్తుంది.
అన్నపూర్ణే సదా పూర్ణే: అన్నపూర్ణమ్మ ఎల్లప్పుడూ ఆహారంతో పూర్తిగా ఉంటుంది.
శంకరప్రాణవల్లభే: అన్నపూర్ణమ్మ శివునికి చాలా ఇష్టమైనది.
జ్ఞానవైరాగ్య సిద్ధ్యర్థం భిక్షాం దేహి: జ్ఞానం మరియు వైరాగ్యం పొందడానికి అన్నపూర్ణమ్మ మనకు ఆహారాన్ని ఇస్తుంది.
ఈ శ్లోకం చదివి, అన్నపూర్ణమ్మను పూజించడం వల్ల, మనకు ఆహారం లభిస్తుంది.
శ్లోకం 10
Sanskrit: त्वदीयं वस्तु गोविन्द त्वभ्यमेव समर्पयामि । गृहाण सुमुखो भूत्वा प्रसीद परमेश्वर ॥
Telugu: త్వదీయం-వస్తు గోవింద తుభ్యమేవ సమర్పయే । గృహాణ సుముఖో భూత్వా ప్రసీద పరమేశ్వర ॥
English: tvadiyaṃ vastu govinda tvabhyameva samarpayāmi | gṛhāṇa sumukho bhūtva prasīda parameśvara ||
Telugu translation: గోవిందా, నీ వస్తువును నీకే సమర్పిస్తున్నాను. సంతోషంగా స్వీకరించి, అనుగ్రహించు పరమేశ్వరా. English translation: Govinda, I offer this to you. Please accept it graciously and bestow your blessings, O Supreme Lord.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం దేవునికి అర్పణ చేయడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తుంది. మనం దేవునికి ఏమి అర్పించినా, అది అతనికే చెందుతుంది. అందుకే, మనం దేవునికి భక్తితో అర్పణ చేయాలి.
త్వదీయం-వస్తు గోవింద: గోవిందా, ఇది నీ వస్తువు.
తుభ్యమేవ సమర్పయే: నేను దీన్ని నీకే అర్పిస్తున్నాను.
గృహాణ సుముఖో భూత్వా: దయచేసి దీన్ని సంతోషంగా స్వీకరించు.
ప్రసీద పరమేశ్వర: నన్ను అనుగ్రహించు పరమేశ్వరా.
ఈ శ్లోకం చదివి, దేవునికి అర్పణ చేయడం వల్ల, మనం అతని అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
శ్లోకం 11
Sanskrit: अगस्त्यं वैनातेयं च शमीं च वडवानलम् । आहारपरिणामार्थं स्मरामि च वृकोदरम् ॥
Telugu: అగస్త్యం-వైనాతేయం చ శమీం చ బడబాలనమ్ । ఆహార పరిణామార్థం స్మరామి చ వృకోదరమ్ ॥
English: agastyaṃ vaināteyaṃ ca śamīṃ ca vaḍavānalam | āhārapariṇāmārthaṃ smarāmi ca vṛkodaram ||
Telugu translation: అగస్త్యుని, వైనాతేయుని, శమీ వృక్షాన్ని, వడవనాలాన్ని జ్ఞాపకం చేసుకుంటాను. ఆహారం జీర్ణం కావడానికి వృకోదరుని స్మరిస్తాను.
English translation: I remember Agastya, Vainateya, the Sami tree, and the Banyan tree. I remember Vṛkodara for the digestion of food.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం ఆహారం తిన్న తర్వాత జీర్ణం కావడానికి కొంతమంది దేవతలను, వస్తువులను స్మరించుకోవాలని చెబుతోంది.
అగస్త్యం: అగస్త్యుడు ఒక మహా ముని. అతను సముద్రాన్ని త్రాగేశాడు.
వైనాతేయం: వైనాతేయుడు అంటే గరుత్మంతుడు. అతను విష్ణువు వాహనం.
శమీం: శమీ వృక్షం ఒక పవిత్రమైన వృక్షం.
వడవనాలాన్ని: వడవనం అంటే మర్రిచెట్టు. ఇది కూడా ఒక పవిత్రమైన వృక్షం.
వృకోదరమ్: వృకోదరుడు అంటే భీముడు. అతను చాలా ఆహారం తినేవాడు.
ఈ శ్లోకం చదివి, ఈ దేవతలను, వస్తువులను స్మరించుకోవడం వల్ల, మనం తిన్న ఆహారం సులభంగా జీర్ణమవుతుంది.
సరే, తదుపరి శ్లోకాలకు కూడా మీరు కోరిన విధంగానే వివరణాత్మక వ్యాఖ్యానాలను అందిస్తాను.
శ్లోకం 7
Sanskrit: चिन्मुद्रा वरदा हस्ता शङ्खचक्रगदाधरा । रत्नकम्बलसंवीता दिव्यपार्श्वसमन्विता ॥
Telugu: చిన్ముద్రా వరదా హస్తా శంఖచక్రగదాధరా । రత్నకంబలసంవీతా దివ్యపార్శ్వసమన్వితా ॥
English: cinmudrā varadā hastā śaṅkhacakragadādhara | ratnakambalasaṃvītā divyapārśvasamanvitā ||
Telugu translation: జ్ఞానముద్ర, వరదహస్తములు కలది, శంఖు, చక్రము, గద ధరించినది, రత్నఖచితమైన వస్త్రము ధరించినది, దివ్యమైన వాహనము కలది.
English translation: With the gesture of knowledge and the boon-giving hand, holding the conch, discus, and mace, adorned with a jeweled garment, and accompanied by a divine vehicle.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం దేవత యొక్క దివ్య రూపాన్ని వర్ణిస్తుంది. దేవత తన చేతిలో జ్ఞానముద్ర మరియు వరదహస్తములను కలిగి ఉంది. ఆమె శంఖు, చక్రము, గదలను ధరించి, రత్నాలతో అలంకరించబడిన వస్త్రాన్ని ధరించి ఉంది. ఆమెకు దివ్యమైన వాహనం కూడా ఉంది.
చిన్ముద్రా వరదా హస్తా: దేవత తన చేతిలో జ్ఞానముద్ర మరియు వరదహస్తములను కలిగి ఉంది. జ్ఞానముద్ర జ్ఞానాన్ని, వరదహస్తము ఆశీర్వాదాలను సూచిస్తాయి.
శంఖచక్రగదాధరా: దేవత శంఖు, చక్రము, గదలను ధరించి ఉంది. ఇవి శక్తి, రక్షణ, మరియు విజయాన్ని సూచిస్తాయి.
రత్నకంబలసంవీతా: దేవత రత్నాలతో అలంకరించబడిన వస్త్రాన్ని ధరించి ఉంది. ఇది ఆమె దివ్యత్వాన్ని మరియు ఐశ్వర్యాన్ని సూచిస్తుంది.
దివ్యపార్శ్వసమన్వితా: దేవతకు దివ్యమైన వాహనం ఉంది. ఇది ఆమె శక్తి మరియు గొప్పతనాన్ని సూచిస్తుంది.
ఈ శ్లోకం చదివి, దేవత యొక్క దివ్య రూపాన్ని ధ్యానించడం వల్ల, మనం ఆమె అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
శ్లోకం 8
Sanskrit: पद्मासनस्था विपुलकटितटी पद्मपत्रायताक्षी गम्भीरार्तनाभिः स्तनभरनमिता शुभ्रवस्त्रावृताङ्गी ॥
Telugu: పద్మాసనస్థా విపులకటితటీ పద్మపత్రాయతాక్షీ గంభీరార్తనాభిః స్తనభరనమితా శుభ్రవస్త్రావృతాఙ్గీ ॥
English: padmāsanastā vipulakaṭitaṭī padmapatrāyatākṣī gambhīrārtanābhiḥ stanabharanamitā śubhravastrāvṛtāṅgī ||
Telugu translation: పద్మాసనమున కూర్చున్నది, విశాలమైన నడుము కలది, తామర ఆకు వంటి కన్నులు కలది, లోతైన నాభి కలది, స్తన భారముచే వంగినది, తెల్లని వస్త్రము ధరించినది.
English translation: Seated in the lotus posture, with a broad waist and hips, lotus petal-like eyes, a deep navel, bent by the weight of her breasts, and adorned with white garments.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం దేవత యొక్క శారీరక సౌందర్యాన్ని వర్ణిస్తుంది. దేవత పద్మాసనంలో కూర్చుని, విశాలమైన నడుము మరియు తామర ఆకు వంటి కళ్ళు కలిగి ఉంది. ఆమె నాభి లోతుగా ఉంది, మరియు ఆమె స్తనాల భారం వల్ల ఆమె వంగి ఉంది. ఆమె తెల్లని వస్త్రాలను ధరించి ఉంది.
పద్మాసనస్థా: దేవత పద్మాసనంలో కూర్చుని ఉంది. ఇది ధ్యానం మరియు ఆధ్యాత్మికతను సూచిస్తుంది.
విపులకటితటీ: దేవత విశాలమైన నడుము మరియు తొడలు కలిగి ఉంది. ఇది ఆమె స్త్రీత్వాన్ని మరియు సంతానోత్పత్తి శక్తిని సూచిస్తుంది.
పద్మపత్రాయతాక్షీ: దేవత తామర ఆకు వంటి కళ్ళు కలిగి ఉంది. ఇవి ఆమె అందం మరియు పవిత్రతను సూచిస్తాయి.
గంభీరార్తనాభిః: దేవత లోతైన నాభి కలిగి ఉంది. ఇది ఆమె రహస్యాన్ని మరియు అనంతతను సూచిస్తుంది.
స్తనభరనమితా: దేవత స్తనాల భారం వల్ల వంగి ఉంది. ఇది ఆమె మాతృత్వాన్ని మరియు పోషణను సూచిస్తుంది.
శుభ్రవస్త్రావృతాఙ్గీ: దేవత తెల్లని వస్త్రాలను ధరించి ఉంది. ఇవి ఆమె పవిత్రత మరియు నిర్మలతను సూచిస్తాయి.
ఈ శ్లోకం చదివి, దేవత యొక్క శారీరక సౌందర్యాన్ని ధ్యానించడం వల్ల, మనం ఆమె అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
శ్లోకం 9
Sanskrit: शुद्धस्फटिकसङ्काशा धवलचामरवीजिता । शिवा शिवाकारा शिवदायिनी शिवप्रिया ॥
Telugu: శుద్ధస్ఫటికసంकाशా ధవలచామరవీజితా । శివా శివాకారా శివదాయిని శివప్రియా ॥
English: śuddhasphaṭikasaṅkāśā dhavalacāmaravījitā | śivā śivākārā śivadāyinī śivapriyā ||
Telugu translation: శుద్ధమైన స్ఫటికము వంటి కాంతి కలది, తెల్లని చామరములచే వీవన చేయబడుతున్నది, శుభప్రదమైనది, శివుని రూపము కలది, శివుని అనుగ్రహమును ఇచ్చునది, శివునికి ప్రియమైనది.
English translation: Resembling pure crystal, fanned by white whisks, auspicious, having the form of Shiva, granting the grace of Shiva, and beloved of Shiva.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం దేవత యొక్క దివ్య లక్షణాలను మరియు శివునితో ఆమెకున్న సంబంధాన్ని వర్ణిస్తుంది. దేవత శుద్ధమైన స్ఫటికం వలె ప్రకాశిస్తుంది, మరియు తెల్లని చామరాలతో ఆమెకు వీవన చేయబడుతుంది. ఆమె శుభప్రదమైనది, శివుని రూపాన్ని కలిగి ఉంది, శివుని అనుగ్రహాన్ని ఇస్తుంది, మరియు శివునికి ప్రియమైనది.
శుద్ధస్ఫటికసంकाशా: దేవత శుద్ధమైన స్ఫటికం వలె ప్రకాశిస్తుంది. ఇది ఆమె పవిత్రత మరియు నిర్మలతను సూచిస్తుంది.
ధవలచామరవీజితా: దేవతకు తెల్లని చామరాలతో వీవన చేయబడుతుంది. ఇది ఆమె గొప్పతనాన్ని మరియు గౌరవాన్ని సూచిస్తుంది.
శివా: దేవత శుభప్రదమైనది. ఆమె భక్తులకు శుభాన్ని మరియు ఆశీర్వాదాలను ఇస్తుంది.
శివాకారా: దేవత శివుని రూపాన్ని కలిగి ఉంది. ఇది ఆమె శక్తి మరియు దివ్యత్వాన్ని సూచిస్తుంది.
శివదాయిని: దేవత శివుని అనుగ్రహాన్ని ఇస్తుంది. ఆమె భక్తులను శివునికి దగ్గర చేస్తుంది.
శివప్రియా: దేవత శివునికి ప్రియమైనది. ఆమె శివుని శక్తిని మరియు ప్రేమను కలిగి ఉంది.
ఈ శ్లోకం చదివి, దేవత యొక్క దివ్య లక్షణాలను మరియు శివునితో ఆమెకున్న సంబంధాన్ని ధ్యానించడం వల్ల, మనం ఆమె అనుగ్రహాన్ని మరియు శివుని అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
శ్లోకం 10
Sanskrit: आपत्सखी क्षेमकरी सद्यः फलप्रदायिनी । विश्वंभरा नारायणी नमोऽस्तुते ॥
Telugu: ఆపత్సఖీ క్షేమకరీ సద్యః ఫలప్రదాయిని । విశ్వంభరా నారాయణీ నమోస్తుతే ॥
English: āpatsakhī kṣemakari sadyaḥ phalapradāyinī | viśvambharā nārāyaṇī namostute ||
Telugu translation: ఆపదలలో స్నేహితురాలు, క్షేమమును కలిగించునది, వెంటనే ఫలితములను ఇచ్చునది, విశ్వమును ధరించునది, నారాయణుని శక్తి అయిన నీకు నమస్కారములు.
English translation: A friend in times of distress, a bestower of well-being, a giver of immediate fruits, the supporter of the universe, the power of Narayana, salutations to you.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం దేవత యొక్క కరుణ మరియు శక్తిని వర్ణిస్తుంది. దేవత ఆపదలలో మనకు స్నేహితురాలిగా ఉండి, మనకు క్షేమాన్ని కలిగిస్తుంది. ఆమె మన ప్రార్థనలకు వెంటనే ఫలితాలను ఇస్తుంది. ఆమె విశ్వాన్ని ధరించే శక్తి కలిగినది, మరియు ఆమె నారాయణుని శక్తి స్వరూపిణి.
ఆపత్సఖీ: దేవత ఆపదలలో మనకు స్నేహితురాలిగా ఉంటుంది. ఆమె మనల్ని ఎప్పుడూ వీడిపోదు.
క్షేమకరీ: దేవత మనకు క్షేమాన్ని కలిగిస్తుంది. ఆమె మనల్ని రక్షించి, మనకు సుఖశాంతులను ప్రసాదిస్తుంది.
సద్యః ఫలప్రదాయిని: దేవత మన ప్రార్థనలకు వెంటనే ఫలితాలను ఇస్తుంది. ఆమె మన కోరికలను తీరుస్తుంది.
విశ్వంభరా: దేవత విశ్వాన్ని ధరించే శక్తి కలిగినది. ఆమె ఈ విశ్వంలోని ప్రతిదానికీ ఆధారం.
నారాయణీ: దేవత నారాయణుని శక్తి స్వరూపిణి. ఆమె నారాయణుని శక్తితో ఈ విశ్వాన్ని నడుపుతుంది.
నమోస్తుతే: దేవతకు నమస్కారములు.
ఈ శ్లోకం చదివి, దేవత యొక్క కరుణ మరియు శక్తిని ధ్యానించడం వల్ల, మనం ఆమె అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
శ్లోకం 11
Sanskrit: वन्दे देवमुमापतिं सुरगुरुं वन्दे जगत्कारणं वन्दे पन्नगभूषणं मृगधरं वन्दे पशूनां पतिम् । वन्दे सूर्यशशान्कवह्निनयनं वन्दे मुकुन्दप्रियं वन्दे भक्तजनाश्रयं च वरदं वन्दे शिवं शङ्करम् ॥
Telugu: వందే దేవముమాపతిం సురగురుం వందే జగత్కారణం వందే పన్నగభూషణం మృగధరం వందే పశూనాం పతిమ్ । వందే సూర్యశశాంకవహ్నినయనం వందే ముకుందప్రియం వందే భక్తజనాశ్రయం చ వరదం వందే శివం శంకరమ్ ॥
English: vande devamumāpatiṃ suraguruṃ vande jagatkāraṇaṃ vande pannagabhūṣaṇaṃ mṛgadharaṃ vande paśūnāṃ patim । vande sūryaśaśānkavahninayanaṃ vande mukundapriyaṃ vande bhaktajanāśrayaṃ ca varadaṃ vande śivaṃ śaṅkaram ॥
Telugu translation: దేవతలకు అధిపతి అయిన ఉమాపతిని, దేవతల గురువును, జగత్తుకు కారణమును, సర్పమును ఆభరణముగా ధరించువానిని, జింక చర్మము ధరించువానిని, జంతువులకు అధిపతిని, సూర్య, చంద్ర, అగ్ని నేత్రములు కలవానిని, విష్ణుమూర్తికి ప్రియమైనవానిని, భక్తులకు ఆశ్రయమును, వరములను ఇచ్చువానిని, శివుని, శంకరుని నేను వందించుచున్నాను.
English translation: I salute the Lord of Uma, the teacher of the gods, the cause of the universe, the one adorned with serpents, the wearer of deer skin, the Lord of beasts, the one with eyes like the sun, moon, and fire, the beloved of Mukunda (Vishnu), the refuge of devotees, the giver of boons, Shiva, Shankara.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం శివుని యొక్క వివిధ నామాలు మరియు లక్షణాలను స్తుతిస్తుంది. శివుడు దేవతలకు అధిపతి, దేవతల గురువు, జగత్తుకు కారణం, సర్పాలను ఆభరణాలుగా ధరించేవాడు, జింక చర్మాన్ని ధరించేవాడు, జంతువులకు అధిపతి, సూర్య, చంద్ర, అగ్ని నేత్రాలు కలిగినవాడు, విష్ణుమూర్తికి ప్రియమైనవాడు, భక్తులకు ఆశ్రయం, వరాలను ఇచ్చేవాడు.
దేవముమాపతిం: శివుడు ఉమాదేవి భర్త. అతను దేవతలందరికీ అధిపతి.
సురగురుం: శివుడు దేవతలకు గురువు. అతను వారికి జ్ఞానం మరియు మార్గదర్శకత్వాన్ని అందిస్తాడు.
జగత్కారణం: శివుడు ఈ జగత్తుకు కారణం. అతను ఈ సృష్టిని సృష్టించాడు, నిలబెడతాడు, మరియు లయం చేస్తాడు.
పన్నగభూషణం: శివుడు సర్పాలను ఆభరణాలుగా ధరిస్తాడు. ఇది అతని శక్తి మరియు నిర్భయత్వాన్ని సూచిస్తుంది.
మృగధరం: శివుడు జింక చర్మాన్ని ధరిస్తాడు. ఇది అతని త్యాగాన్ని మరియు సన్యాసాన్ని సూచిస్తుంది.
పశూనాం పతిమ్: శివుడు జంతువులకు అధిపతి. అతను వాటిని రక్షిస్తాడు మరియు వాటికి ఆశ్రయం ఇస్తాడు.
సూర్యశశాంకవహ్నినయనం: శివునికి సూర్య, చంద్ర, అగ్ని నేత్రాలు ఉన్నాయి. ఇవి అతని త్రిమూర్తి స్వరూపాన్ని సూచిస్తాయి.
ముకుందప్రియం: శివుడు విష్ణుమూర్తికి ప్రియమైనవాడు. వారిద్దరూ కలిసి ఈ విశ్వాన్ని నడుపుతారు.
భక్తజనాశ్రయం: శివుడు భక్తులకు ఆశ్రయం. అతను వారిని రక్షిస్తాడు మరియు వారి కోరికలను తీరుస్తాడు.
వరదం: శివుడు వరాలను ఇచ్చేవాడు. అతను తన భక్తులకు వారి కోరికలను తీర్చడానికి వరాలను ప్రసాదిస్తాడు.
శివం శంకరమ్: శివుడు శుభప్రదమైనవాడు. అతను తన భక్తులకు సుఖశాంతులను ప్రసాదిస్తాడు.
ఈ శ్లోకం చదివి, శివుని యొక్క వివిధ నామాలు మరియు లక్షణాలను ధ్యానించడం వల్ల, మనం అతని అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
Okay, I will remember the file content and provide commentary on the next set of slokas in the same format as before, without using any whitespace before and after | in the tables.
శ్లోకం 1
Sanskrit: ॐ सहनाववतु । सह नौ भुनक्तु । सह वीर्यं करवावहै । तेजस्विनावधीतमस्तु मा विद्विषावहै ॥ ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
Telugu: ఓం సహ నావవతు । సహ నౌ భునక్తు । సహ వీర్యం కరవావహై । తేజస్వి నావధీతమస్తు మా విద్విషావహై ॥ ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ॥
English: om saha nāvavatu | saha nau bhunaktu | saha vīryaṃ karavāvahai | tejasvināvadhītamastu mā vidviṣāvahai || om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||
Telugu translation: ఓం మనలను ఇద్దరినీ కలిసి కాపాడుగాక. మనలిద్దరం కలిసి ఆనందించుదాం. మనలిద్దరం కలిసి శక్తిని పొందుదాం. మన అభ్యాసం శక్తివంతమైనదిగా ఉండనివ్వండి. మనం ఒకరిపై ఒకరు ద్వేషించుకోకుండా ఉందాం. ఓం శాంతి శాంతి శాంతి.
English translation: Om May He protect us both together. May He nourish us both together. May we work together with energy. May our study be vigorous. May we not hate each other. Om Peace, Peace, Peace.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం ఒక శాంతి మంత్రం. ఇది గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరూ కలిసి శాంతియుతంగా ఉండాలని కోరుకుంటుంది. ఇది వారిద్దరికీ రక్షణ, పోషణ, శక్తి, మరియు జ్ఞానాన్ని ఇవ్వమని దేవుడిని ప్రార్థిస్తుంది.
సహ నావవతు: దేవుడు గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరినీ కలిసి కాపాడుగాక.
సహ నౌ భునక్తు: గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరూ కలిసి ఆనందించుదాం.
సహ వీర్యం కరవావహై: గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరూ కలిసి శక్తిని పొందుదాం.
తేజస్వి నావధీతమస్తు: వారి అభ్యాసం శక్తివంతమైనదిగా ఉండనివ్వండి.
మా విద్విషావహై: గురువు మరియు శిష్యుడు ఒకరిపై ఒకరు ద్వేషించుకోకుండా ఉందాం.
ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః: ఓం శాంతి శాంతి శాంతి.
ఈ శ్లోకం చదివి, శాంతి కోసం ప్రార్థించడం వల్ల, గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరూ కలిసి సామరస్యంగా ఉంటారు.
శ్లోకం 2
Sanskrit: ॐ यो ब्रह्माणं विदधाति पूर्वं यो वै वेदाँश्च प्रहिणोति तस्मै । तं ह देवमात्मबुद्धिप्रकाशं मुमुक्षुर्वै शरणमहं प्रपद्ये ॥
Telugu: ఓం యో బ్రహ్మాణం విదధాతి పూర్వం యో వై వేదాంశ్చ ప్రహిణోతి తస్మై । తం హ దేవమాత్మబుద్ధిప్రకాశం ముముక్షుర్వై శరణమహం ప్రపద్యే ॥
English: om yo brahmāṇaṃ vidadhāti pūrvaṃ yo vai vedāṃśca prahiṇoti tasmai । taṃ ha devamātmabuddhiprakāśaṃ mumukṣurvai śaraṇamahaṃ prapadye ॥
Telugu translation: ఓం ఈ బ్రహ్మాండాన్ని సృష్టించినవాడు, వేదాలను ఇచ్చినవాడు ఆయనే. ఆత్మజ్ఞానంతో ప్రకాశించే ఆ దేవుడికి నేను శరణాగతుడను అవుతున్నాను.
English translation: Om. He who creates the universe in the beginning, and who truly inspires the Vedas to him. To that God, the light of Self-knowledge, I, the seeker of liberation, surrender.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం దక్షిణామూర్తి స్తోత్రం యొక్క మొదటి శ్లోకం. ఇది దక్షిణామూర్తిని స్తుతిస్తుంది, అతను శివుని యొక్క జ్ఞానం మరియు బోధన యొక్క అంశం. ఈ శ్లోకం దక్షిణామూర్తిని బ్రహ్మాండం మరియు వేదాల సృష్టికర్తగా గుర్తించింది. ఇది ఆత్మజ్ఞానం యొక్క ప్రకాశం అయిన దక్షిణామూర్తికి శరణాగతిని కోరుతుంది.
యో బ్రహ్మాణం విదధాతి పూర్వం: దక్షిణామూర్తి ఈ బ్రహ్మాండాన్ని సృష్టించాడు.
యో వై వేదాంశ్చ ప్రహిణోతి: దక్షిణామూర్తి వేదాలను ప్రేరేపించాడు.
తం హ దేవమాత్మబుద్ధిప్రకాశం: దక్షిణామూర్తి ఆత్మజ్ఞానం యొక్క ప్రకాశం.
ముముక్షుర్వై శరణమహం ప్రపద్యే: విముక్తిని కోరుకునేవాడు దక్షిణామూర్తికి శరణాగతిని పొందాలి.
ఈ శ్లోకం చదివి, దక్షిణామూర్తిని ధ్యానించడం వల్ల, మనం ఆత్మజ్ఞానాన్ని పొందవచ్చు.
శ్లోకం 3
Sanskrit: ॐ विश्वं दर्पणदृश्यमाननगरी तुल्यं निजान्तर्गतं पश्यन्नात्मनि मायया बहिरिवोद्भूतं यथा निद्रया । यः साक्षात्कुरुते प्रबोधसमये स्वात्मानमेवाद्वयं तस्मै श्रीगुरुमूर्तये नम इदं श्रीदक्षिणामूर्तये ॥
Telugu: ఓం విశ్వం దర్పణదృశ్యమాననగరీ తుల్యం నిజాంతర్గతం పశ్యన్నాత్మని మాయయా బహిరివోద్భూతం యథా నిద్రయా । యః సాక్షాత్కुरुతే ప్రబోధసమయే స్వాత్మానమేవాద్వయం తస్మై శ్రీగురుమూర్తయే నమ ఇదం శ్రీదక్షిణామూర్తయే ॥
English: om viśvaṃ darpaṇadṛśyamānanagarī tulyaṃ nijāntargataṃ paśyannātmani māyayā bahirivodbhūtaṃ yathā nidrayā । yaḥ sākṣātkurute prabodhasamaye svātmānamevādvayaṃ tasmai śrīgurumūrtaye nama idaṃ śrīdakṣiṇāmūrtaye ॥
Telugu translation: ఓం ఈ విశ్వం అద్దంలో కనిపించే నగరం వలె, మనలోనే ఉంది, కానీ మాయ వల్ల బయట ఉన్నట్లు కనిపిస్తుంది, నిద్రలో మనకు కల కనిపించినట్లు. ఎవరైతే మేల్కొన్నప్పుడు తనను తాను రెండు రకాలుగా కాకుండా ఒకటిగా చూస్తాడో, ఆ శ్రీ గురుమూర్తికి, శ్రీ దక్షిణామూర్తికి నా నమస్కారాలు.
English translation: Om. The universe is like a city seen in a mirror, existing within oneself, but appearing outside due to illusion, like a dream in sleep. He who realizes the Self as one and not two at the time of awakening, to that Sri Gurumurti, Sri Dakshinamurthy, I offer these salutations.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం దక్షిణామూర్తి స్తోత్రం యొక్క రెండవ శ్లోకం. ఇది విశ్వం యొక్క స్వభావాన్ని మరియు దానిని ఎలా గ్రహించాలో వివరిస్తుంది. ఈ శ్లోకం ప్రకారం, విశ్వం మనలోనే ఉంది, కానీ మాయ వల్ల అది బయట ఉన్నట్లు కనిపిస్తుంది. మనం మేల్కొన్నప్పుడు, మనం నిజమైన స్వభావాన్ని గ్రహించి, విశ్వం మనలో భాగమని అర్థం చేసుకుంటాము.
విశ్వం దర్పణదృశ్యమాననగరీ తుల్యం నిజాంతర్గతం: విశ్వం అద్దంలో కనిపించే నగరం వలె, మనలోనే ఉంది.
పశ్యన్నాత్మని మాయయా బహిరివోద్భూతం యథా నిద్రయా: మాయ వల్ల విశ్వం బయట ఉన్నట్లు అనిపిస్తుంది, నిద్రలో కల కనిపించినట్లు.
యః సాక్షాత్కुरुతే ప్రబోధసమయే స్వాత్మానమేవాద్వయం: మేల్కొన్నప్పుడు మనం నిజమైన స్వభావాన్ని గ్రహించి, విశ్వం మనలో భాగమని అర్థం చేసుకుంటాము.
తస్మై శ్రీగురుమూర్తయే నమ ఇదం శ్రీదక్షిణామూర్తయే: ఈ జ్ఞానాన్ని అందించిన శ్రీ గురుమూర్తికి, శ్రీ దక్షిణామూర్తికి నమస్కారాలు.
ఈ శ్లోకం చదివి, దక్షిణామూర్తిని ధ్యానించడం వల్ల, మనం విశ్వం యొక్క నిజమ
ఖచ్చితంగా, మిగిలిన శ్లోకాలకు కూడా అదే నాణ్యతతో తెలుగు వ్యాఖ్యానాలను అందిస్తాను.
శ్లోకం 4
Sanskrit: ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात्पूर्णमुदच्यते । पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते ॥ ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
Telugu: ఓం పూర్ణమదః పూర్ణమిదం పూర్ణాత్ పూర్ణముదచ్యతే । పూర్ణస్య పూర్ణమాదాయ పూర్ణమేవావశిష్యతే ॥ ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ॥
English: om pūrṇamadaḥ pūrṇamidaṃ pūrṇāt pūrṇamudacyate । pūrṇasya pūrṇamādāya pūrṇamevāvaśiṣyate ॥ om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥
Telugu translation: ఓం అది పూర్ణం, ఇది పూర్ణం, పూర్ణం నుండి పూర్ణం ఉద్భవించింది. పూర్ణం నుండి పూర్ణాన్ని తీసివేసినా, పూర్ణం మిగిలి ఉంటుంది. ఓం శాంతి శాంతి శాంతి.
English translation: Om That is full, this is full, from fullness fullness emerges. Taking fullness from fullness, fullness still remains. Om Peace, Peace, Peace.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం ఈశావాస్య ఉపనిషత్తులోని ఒక ప్రసిద్ధ శ్లోకం. ఇది దేవుని యొక్క పరిపూర్ణతను మరియు అనంతతను వర్ణిస్తుంది. దేవుడు అన్ని విధాలుగా పరిపూర్ణుడు. అతని నుండి ఈ సృష్టి ఉద్భవించింది, అయినప్పటికీ అతను పరిపూర్ణుడిగానే ఉన్నాడు.
పూర్ణమదః పూర్ణమిదం: దేవుడు అన్ని చోట్లా ఉన్నాడు, అన్ని విధాలుగా పరిపూర్ణుడు.
పూర్ణాత్ పూర్ణముదచ్యతే: దేవుని నుండి ఈ సృష్టి ఉద్భవించింది.
పూర్ణస్య పూర్ణమాదాయ పూర్ణమేవావశిష్యతే: దేవుని నుండి ఈ సృష్టి ఉద్భవించినా, అతను పరిపూర్ణుడిగానే ఉన్నాడు.
ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః: ఓం శాంతి శాంతి శాంతి.
ఈ శ్లోకం చదివి, దేవుని యొక్క పరిపూర్ణతను ధ్యానించడం వల్ల, మనం అతనితో ఐక్యమవ్వగలం.
శ్లోకం 5
Sanskrit: ॐ असतो मा सद्गमय । तमसो मा ज्योतिर्गमय । मृत्योर्मामृतं गमय ॥ ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
Telugu: ఓం అసతో మా సద్గమయ । తమసో మా జ్యోతిర్గమయ । మృత్యోర్మా అమృతం గమయ ॥ ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ॥
English: om asato mā sadgamaya । tamaso mā jyotirgamaya । mṛtyormā amṛtaṃ gamaya ॥ om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥
Telugu translation: ఓం అసత్యం నుండి నన్ను సత్యం వైపు నడిపించు. చీకటి నుండి నన్ను వెలుగు వైపు నడిపించు. మరణం నుండి నన్ను అమరత్వం వైపు నడిపించు. ఓం శాంతి శాంతి శాంతి.
English translation: Om. Lead me from the unreal to the real. Lead me from darkness to light. Lead me from death to immortality. Om Peace, Peace, Peace.1
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం బృహదారణ్యక ఉపనిషత్తులోని ఒక ప్రసిద్ధ శ్లోకం. ఇది దేవుడిని మనల్ని అజ్ఞానం నుండి జ్ఞానం వైపు, దుఃఖం నుండి ఆనందం వైపు నడిపించమని ప్రార్థిస్తుంది.
అసతో మా సద్గమయ: దేవుడు మనల్ని అసత్యం నుండి సత్యం వైపు నడిపించుగాక.
తమసో మా జ్యోతిర్గమయ: దేవుడు మనల్ని చీకటి నుండి వెలుగు వైపు నడిపించుగాక.
మృత్యోర్మా అమృతం గమయ: దేవుడు మనల్ని మరణం నుండి అమరత్వం వైపు నడిపించుగాక.
ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః: ఓం శాంతి శాంతి శాంతి.
ఈ శ్లోకం చదివి, దేవుడిని మనల్ని సరైన మార్గంలో నడిపించమని ప్రార్థించడం వల్ల, మనం జ్ఞానాన్ని, ఆనందాన్ని, మరియు అమరత్వాన్ని పొందవచ్చు.
శ్లోకం 6
Sanskrit: ॐ सहनाववतु । सह नौ भुनक्तु । सह वीर्यं करवावहै । तेजस्विनावधीतमस्तु मा विद्विषावहै ॥ ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
Telugu: ఓం సహ నావవతు । సహ నౌ భునక్తు । సహ వీర్యం కరవావహై । తేజస్వి నావధీతమస్తు మా విద్విషావహై ॥ ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ॥
English: om saha nāvavatu | saha nau bhunaktu | saha vīryaṃ karavāvahai | tejasvināvadhītamastu mā vidviṣāvahai || om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ2 ||
Telugu translation: ఓం మనలను ఇద్దరినీ కలిసి కాపాడుగాక. మనలిద్దరం కలిసి ఆనందించుదాం. మనలిద్దరం కలిసి శక్తిని పొందుదాం. మన అభ్యాసం శక్తివంతమైనదిగా ఉండనివ్వండి. మనం ఒకరిపై ఒకరు ద్వేషించుకోకుండా ఉందాం. ఓం శాంతి శాంతి శాంతి.
English translation: Om May He protect us both together. May He nourish us both together. May we work together with energy. May our study be vigorous. May we not hate each other. Om Peace, Peace, Peace.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం మళ్ళీ శాంతి మంత్రం. ఇది గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరూ కలిసి శాంతియుతంగా ఉండాలని కోరుకుంటుంది. ఇది వారిద్దరికీ రక్షణ, పోషణ, శక్తి, మరియు జ్ఞానాన్ని ఇవ్వమని దేవుడిని ప్రార్థిస్తుంది.
సహ నావవతు: దేవుడు గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరినీ కలిసి కాపాడుగాక.
సహ నౌ భునక్తు: గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరూ కలిసి ఆనందించుదాం.
సహ వీర్యం కరవావహై: గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరూ కలిసి శక్తిని పొందుదాం.
తేజస్వి నావధీతమస్తు: వారి అభ్యాసం శక్తివంతమైనదిగా ఉండనివ్వండి.
మా విద్విషావహై: గురువు మరియు శిష్యుడు ఒకరిపై ఒకరు ద్వేషించుకోకుండా ఉందాం.
ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః: ఓం శాంతి శాంతి శాంతి.
ఈ శ్లోకం చదివి, శాంతి కోసం ప్రార్థించడం వల్ల, గురువు మరియు శిష్యుడు ఇద్దరూ కలిసి సామరస్యంగా ఉంటారు.
శ్లోకం 17
Sanskrit: गुरवे सर्वलोकानां भिषजे भवरोगिणाम् । निधये सर्वविद्यानां दक्षिणामूर्तये नमः ॥
Telugu: గురవే సర్వలోకానాం భిషజే భవరోగిణామ్ । నిధయే సర్వవిద్యానాం దక్షిణామూర్తయే నమః ॥
English: gurave sarvalokānāṃ bhiṣaje bhavarogiṇām । nidhaye sarvavidyānāṃ dakṣiṇāmūrtaye namaḥ ॥
Telugu translation: సర్వ లోకాలకు గురువు, భవరోగాలకు వైద్యుడు, సర్వ విద్యలకు నిలయమైన దక్షిణామూర్తికి నమస్కారం.
English translation: Salutations to Dakshinamurthy, the guru of all worlds, the physician of worldly ailments, and the abode of all knowledge.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం దక్షిణామూర్తిని స్తుతిస్తుంది. దక్షిణామూర్తిని సర్వ లోకాలకు గురువుగా, భవరోగాలకు వైద్యుడిగా, మరియు సర్వ విద్యలకు నిలయంగా వర్ణించింది.
గురవే సర్వలోకానాం: దక్షిణామూర్తి సర్వ లోకాలకు గురువు. అతను అందరికీ జ్ఞానాన్ని అందిస్తాడు.
భిషజే భవరోగిణామ్: దక్షిణామూర్తి భవరోగాలకు వైద్యుడు. అతను మనల్ని సంసార బంధాల నుండి విముక్తి చేస్తాడు.
నిధయే సర్వవిద్యానాం: దక్షిణామూర్తి సర్వ విద్యలకు నిలయం. అతని వద్ద అన్ని రకాల జ్ఞానం ఉంది.
దక్షిణామూర్తయే నమః: దక్షిణామూర్తికి నమస్కారం.
ఈ శ్లోకం చదివి, దక్షిణామూర్తిని ధ్యానించడం వల్ల, మనం జ్ఞానాన్ని, విముక్తిని, మరియు అన్ని రకాల శుభాలను పొందవచ్చు.
శ్లోకం 18
Sanskrit: बुद्धं शरणं गच्छामि धर्मं शरणं गच्छामि संघं शरणं गच्छामि
Telugu: బుద్ధం శరణం గచ్ఛామి ధర్మం శరణం గచ్ఛామి సంఘం శరణం గచ్ఛామి
English: buddhaṃ śaraṇaṃ gacchāmi dharmaṃ śaraṇaṃ gacchāmi saṃghaṃ śaraṇaṃ gacchāmi
Telugu translation: బుద్ధుని శరణు వేడుకుంటున్నాను, ధర్మాన్ని శరణు వేడుకుంటున్నాను, సంఘాన్ని శరణు వేడుకుంటున్నాను.
English translation: I go to the refuge of the Buddha, I go to the refuge of the Dharma, I go to the refuge of the Sangha.
వ్యాఖ్యానం:
ఈ శ్లోకం బౌద్ధ మతంలోని త్రిశరణ శరణాగతిని తెలియజేస్తుంది. బౌద్ధులు బుద్ధుడు, ధర్మం, మరియు సంఘం అనే మూడింటినీ శరణు వేడుకుంటారు.
బుద్ధం శరణం గచ్ఛామి: నేను బుద్ధుని శరణు వేడుకుంటున్నాను. బుద్ధుడు జ్ఞానోదయం పొందినవాడు, అతను మనకు మార్గదర్శి.
ధర్మం శరణం గచ్ఛామి: నేను ధర్మాన్ని శరణు వేడుకుంటున్నాను. ధర్మం బుద్ధుని బోధనలు, అవి మనకు సరైన మార్గాన్ని చూపుతాయి.
సంఘం శరణం గచ్ఛామి: నేను సంఘాన్ని శరణు వేడుకుంటున్నాను. సంఘం బౌద్ధ సన్యాసుల సమాజం, వారు మనకు మద్దతు ఇస్తారు.
ఈ శ్లోకం చదివి, త్రిశరణ శరణాగతిని స్వీకరించడం వల్ల, బౌద్ధులు బుద్ధుని బోధనలను అనుసరించి, జ్ఞానోదయం పొందగలరు.
No comments:
Post a Comment